(Doorbraak 21/03/2020)
Zoals elke morgen was ik deze morgen opgestaan met een slecht humeur. Moe van het nietsdoen in coronatijden, leek het me wel iets om een klinkende daad te verrichten…helaas. Ik zette koffie en installeerde me op de divan, kijkend naar de eindeloze nieuwsloop. Ipsa historia repetit. Net voor de pandemie uitbrak had ik Vermeersch’ boek ‘1347’ gelezen waarin hij vertelt hoe de pest vanuit het Oosten via Italië Europa binnenkwam.
We moeten allemaal in quarantaine maar wat zou die praatgrage Van Ranst toch krankzinnig worden op Robinsons’ eiland’, dacht ik bij mezelf. Zou dit het moment worden waarop de democratie begraven wordt. Met Bouchez en Man-Njet als grafdelvers van België? Is dit het nu?
Voortschrijdend inzicht
Een virus volgt een exponentiële curve. Voor België betekent dit een dagelijkse groei van 25 procent. Als het virus zo verder groeit doorbreken we begin april de capaciteitsgrens van de ziekenhuizen. Door de genomen maatregelen van de afgelopen dagen kunnen we hopelijk het COVID-19 virus spreiden in de tijd – ‘flattening the curve’ – teneinde dit capaciteitsprobleem in de gezondheidszorg tegen te gaan. Stel het je eens voor. Na de coronacrisis bevinden we ons in een economische recessie geflankeerd door een gezondheids- en vluchtelingencrisis met een verliezerscoalitie aan het roer van het zinkende schip. De volksmenners Dries Van Langenhove en Tom De Meester zijn de enige die hier garen bij spinnen. Daarom is een sterke regering urgenter dan ooit. We moeten met de beste ploeg ten strijde trekken.
Recessie
Twaalf jaar na de vorige recessie stevenen we af op een economische crisis die de allure heeft van een depressie. Het enige verschil met 2008 is dat het toen de financiële markt was die de economie meetrok terwijl het nu de economie is die de financiële markt keldert. Pikant detail: de solidariteit zal deze keer mogelijks hoger zijn omdat we allemaal in hetzelfde bedje ziek zijn. Volgens voorspellingen zal de negatieve impact van het coronavirus 0,5 procent van het bbp bedragen ofwel een verlies van 2,5 miljard euro. Dat betekent dat onze economie slechts met 0,5 procent zal groeien. Dit zijn conservatieve berekeningen, dus wellicht mogen we ons aan erger verwachten.
‘Wijsheid zonder welsprekendheid is van weinig nut voor de staat, maar welsprekendheid zonder wijsheid is vaak zeer schadelijk’, schreef Cicero. We hebben sterke regeringsleiders nodig die de aporie doorbreken en vijf minuten politieke moed aan de dag leggen. Jambon I trekt alvast 100 miljoen euro uit voor bedrijven. Horeca en winkels ontvangen een forfaitaire vergoeding die oploopt tot 4000 euro bij volledige sluiting.
Wir schaffen das
De Duitse regering gaat haar economie alvast volop stimuleren. Staatsbank Kreditanstalt für Wiederaufbau meldde dat ze klaarstaat om tot 550 miljard euro te lenen aan Duitse bedrijven. Wij hebben die buffer niet. Wij betalen nu de prijs van het decennialange malgoverno. De federale overheid heeft alle kansen om buffers op te bouwen voor crisissen zoals deze vakkundig de nek omgewrongen.
Ondertussen zet Europa ook de geldkraan open. De Tijd meldde dat België 37 miljoen euro krijgt uit een slapend fonds. Echter, meer dan twee derde van dat geld is voor Wallonië, terwijl Vlaanderen op alle vlakken harder getroffen is.
Laat me weten wanneer ze de verdeelsleutel gevonden hebben. En welke munitie heeft de ECB nog? Is er nog wat over na het prostitueren van het ultimum remedium: ‘quantative easing’ en het lagerentebeleid? Helikoptergeld dan maar?
Bouchez en FGTB plegen een hold-up
Ondertussen varen we gezapig richting een tekort van 14 miljard ofwel 3 procent van ons bbp. Je zou het bijna vergeten maar ook naast het virus ligt er nog heel wat werk op de plank. Wat met het gat in de sociale zekerheid? Wat met de klimaattransitie? De vergrijzing? De staatshervorming? De kernuitstap? Om maar enkele evergreens te noemen. Er is de federale regering veel aan gelegen om een spiegelregering op te zetten. Het triumviraat Di Rupu – Wilmès – Jambon was een coherent beeld dat we te zien kregen op de persconferenties. Het zou de federale geloofwaardigheid alleen maar ten goede komen indien het beleid opgebouwd wordt vanuit de wel nog werkende deelstaten. Het was niet meer dan logisch geweest indien een noodregering voortborduurde op deze constellatie. Maar het liep even anders…
Terwijl een noodregering met democratische legitimiteit in de maak was bezweek Man Njet onder druk van de socialistische vakbonden én pleegde Bouchez een hold-up op de Vlaming. De MR is dan ook zeer goed bedeeld in de regering van leeglopende zaken en beeld je eens in dat Paul de redder van ‘la Belgique de Papa’ zou zijn?
Alles om maar niet met de N-VA te moeten besturen dus. Na de asociale lockdown feestjes van Ruttens’ betere helft hielden ze er zelf ook één. De Vadder legde de staatsgreep vast op de gevoelige plaat.
Let op Almaci op de achtergrond, die euforisch is, dat ze ook eens uitgenodigd is.
De coronacoalitie – een sluikse manier om toch maar Vivaldi door de Vlaamse kiesstrot te duwen – staat één meter van elkaar en mijlenver van de burger.
Volmachten of almachten?
Een tijdelijke regering bestaat eigenlijk niet. Indien ze volheid van bevoegdheden heeft is ze een ‘volwaardige’ regering. De koorknapen van de MR kunnen plechtig beloven dat ze er na zes of twaalf maanden mee ophouden, maar zeker zijn we niet. Zoals bij elke regering komt er pas een einde aan Wilmès II indien ze haar ontslag aanbiedt aan de koning of als de Kamer met moties werkt. Wie zal, als het zover is, de ballen hebben om de regering – middenin een recessie – te doen vallen?
Was er werkelijk geen beter optie dan deze sukkelregering? Sinds december 2018 kent dit land een minderheidsregering. Wilmès II vraagt nu het vertrouwen én volmachten van het parlement. Volmachten en vertrouwen om wat te doen? Vertrouwen geven na deze coup? Volmachten zijn per definitie tijdelijk, het vertrouwen geven is dat niet. Wat na corona? Wat zijn ‘coronabevoegdheden’? Corona sijpelt door tot alle lagen van ons maatschappelijk bestel. Dat gaat heel ver voor een ondemocratische regering. Wilmès beseft zelf niet wat er aan het gebeuren is. Haar vraag tot vertrouwen is dan ook grotesk. Ik zie de minderheidsministers daar al staan, als orang-oetangs zonder voorhoofd en zonder schedel, statig en zelfgenoegzaam in hun avond tevoren voor de gelegenheid gewassen maillot. We gaan van nongoverno naar malgoverno. ‘Wie de verantwoordelijkheid om een regering te vormen nu uit de weg gaat, verliest het recht om verantwoordelijkheid of burgerzin van de bevolking te vragen’, schrijft De Vos in een verschroeiend opiniestuk in De Morgen.
Neen, veel staatsmanschap heb ik niet gezien bij de belgicisten ‘Man Njet’ en Bouchez. Het kapittelen van een democratisch legitieme noodregering wijst op het feit dat de PS helemaal niet geeft om België, maar bovenal een Waals-nationalistische machtspartij is die bang is van haar eigen schaduw, de FGTB.
Kan het linkse bochtenwerk te maken hebben met de peiling die dit weekend op een wel heel ongelegen moment publiekelijk werd gemaakt? Volgens de peiling wordt het Vlaams Belang met 28 procent de grootste partij van het land. De N-VA zakt naar 20 procent en de trado-partijen halen met moeite 10 procent. Ergo, ze boksen boven hun gewicht. De communisten hijgen in de nek van de klassieke partijen met 9,3 procent en Groen staat terug op haar plaats, als kleinste partij, met 8,8 procent.
Blijf in uw kot!
Elke maatregel heeft gevolgen die je onmogelijk kunt voorzien. Het leven is fundamenteel onbeheersbaar. De kans is reëel dat ook zombiebedrijven – die overleefden bij gratie van de ECB – niet verdwijnen, maar misbruik maken van deze situatie en kredieten vragen aan de banken. Daarom is het belangrijk dat er draagvlak bestaat voor de genomen maatregelen.
‘Iedere dag is weer een dag dichter bij het einde van ieders beproevingen, behalve voor de doden’, zegt Rieux in ‘De pest’. Zelfs hier heerst een zilveren randje. Hopelijk beseffen bedrijven dat hun productiviteit niet aangetast wordt door telewerk. Misschien merken ze dat vergadertijgers ongelijk hebben en er veel nutteloze verplaatsingen gebeuren. Misschien leren mensen terug de kunst van ‘slow-living’, de kunst van het alledaagse; van het ‘vervelen’?
Nieuwe tijden, nieuwe machtsverhoudingen, nieuwe politieke cultuur? Laat ons hopen. Wie had ooit gedacht dat Van Ranst en De Block degene zouden zijn die de grenzen sluiten?
Mathieu Cockhuyt 