De procrastinatieregering (Doorbraak 11/10/2021)
‘Ik draai, hier rond, en rond, en rond, als een leeuw in een kooi’, zou De Croo telkens hij op donderdag afzakt naar de plenaire deze smartlap in zijn hoofd horen malen? Wetende dat wanneer je als zevende partij de premier levert, de dweil bent van de Wetstraat? – niet mijn woorden. Deze regering is er alles aan gelegen om corona te gebruiken als glijmiddel voor de onweerlegbare fricties. Wie herinnert zich trouwens nog de affiche van 1 ploeg van 11 miljoen? Een amechtige poging tot Belgicisme. Een elektroshock of een laatste stuiptrekking? Deze procrastinatieregering is erin geslaagd om de hete hangijzers genre kernuitstap, pensioenhervorming, het begrotingsconclaaf en de arbeidsmarkthervorming over het zomerreces te tillen. Vivaldi zou maar al te graag de brug willen maken naar de volgende verkiezingen. Maar nu de gemeenschappelijke vijand van corona op zijn laatste benen loopt, moeten we toch echt eens overgaan tot de orde van de dag. You can run but you can’t hide.
Vadertje staat
Herfst betekent steevast de start van het parlementaire jaar. Zij het deze keer een valse. Dit jaar
betekent het ook de eerste verjaardag van de paars-groene regering. Zij het één in mineur. Het dedain van deze regering voor het parlement druipt ervan af. Op de eerste plenaire vergadering stuurden de premier en een handvol ministers hun kat. Bovendien werd de democratie recht in haar hart getroffen. Slechts 39 van de 150 parlementsleden mochten zich nestelen op de banken van de Kamer. Brusselse coronamaatregelen weet u wel. Aan de overkant van de gang gelden echter de horecaregels en mogen 150 parlementsleden zich op de barkruk posteren. Het Federaal Mensenrechteninstituut (FIRM) oordeelt dan ook dat de coronamaatregelen in de Kamer onwettig zijn. Volgens de Grondwet regelen de parlementen namelijk hun eigen werking. Een politiebesluit toepassen op het parlement betekent een inmenging van de uitvoerende macht. En last but not least, de proportionaliteit is volgens FIRM volledig zoek. Terwijl er elders massa-evenementen plaatsvinden kunnen de volksvertegenwoordigers hun taak niet naar behoren uitvoeren. Om alle discussies te vermijden moet er misschien nagedacht worden om het plenum dan maar in de bar organiseren? Het is maar een ballonnetje.
Dramademocratie
Over ballonnetjes gesproken. De Vivaldi-ministers zien elkaar niet op de ministerraad, maar
schaduwboksen via de media met ideeën die nooit tot op de regeringstafel geraken. Oratio pro domo is hét adagium van de coalitiepartners. Als we de achterban maar kunnen paaien, nietwaar? Het dramademocratische steekspel op twitter is bijwijlen pijnlijk om te zien. ‘De werkelijke demagogie van de volksmenner wortelt in zijn gemis aan verantwoordelijkheid betreffende de denkbeelden welke hij bezigt’, schreef de Spaanse politieke filosoof Gasset honderd jaar geleden al. Point proven. Vivaldi heeft nochtans een lange partituur om af te werken. België moet tegen 2030 afkloppen op een werkzaamheidsgraad van tachtig procent, de pensioenen moeten verduurzamen en de koterij die we in dit land fiscaliteit noemen moet vervellen tot een robuust en rechtvaardig systeem. En dan zwijgen we nog over de energietransitie en de begrotingskrater.
Arbeid adelt
Volgens Statistiek Vlaanderen bedraagt het risico op armoede en sociale uitsluiting in Wallo-Brux 25 tot 38 procent, twee tot drie keer zoveel als in Vlaanderen en ver boven het Europese gemiddelde. Het is een boutade, maar een job is en blijft een snelweg uit armoede. Waar Vlaanderen afklokt op een werkzaamheidsgraad van 74,6 procent, blijven Wallonië en Brussel hangen tussen de 61 en 64 procent. Die hogere Vlaamse tewerkstelling verklaart natuurlijk voor een groot deel de lagere armoedecijfers. Toch blijft de nodige – Franstalige – economische reconversie uit. A fortiori, nooit gespeend van kretologie wil de PS het recht op een werkloosheidsuitkering garanderen wanneer een werknemer zélf ontslag neemt. Van een faux pas gesproken. Onze sociale bescherming is een vangnet én springplank, geen win for life. Net wanneer de arbeidsmarkt bloedheet staat wil de PS er alles aan doen om werken minder aantrekkelijk te maken. Nochtans, meer jobs betekent én minder uitgaven voor de overheid én meer inkomsten via de sociale bijdragen. Twee vliegen in één klap.
Hogere minimumlonen als armoedegenerator
Een rigide arbeidsmarkt beschermt degene die het niet nodig hebben en laat degene die het wel nodig hebben in de steek. Hogere brutominimumlonen was dé symbooldiscussie van het voorbije jaar. Het hart zegt ja, het verstand zegt neen. De meerwaarde van hogere brutolonen verdwijnt voornamelijk in de diepe zakken van de staat. Experten zijn unaniem: te hoge brutominimumlonen zorgen voor minder jobs. Dat klinkt contradictorisch, maar dat is het niet. Dit land kampt met een tekort aan jobs voor laaggeschoolden, gewoonweg omdat deze jobs te duur zijn voor de werkgever. Buurlanden doen beter. ‘Waarom is er in België zo weinig laagbetaalde arbeid?’ vraagt armoede-expert Ive Marx zich af. In Nederland is 60 procent van de laaggeschoolden aan de slag tegenover 44 procent bij ons. Het was de socialistische minister Melkert die in de jaren 1990 ervoor zorgde dat in Nederland de laagste caolonen dichter bij het wettelijk minimumloon kwamen te liggen. Bij ons liggen de sectorale minimumlonen gemiddeld dan weer 25 procent hoger dan het interprofessioneel minimumloon – uniek in Europa. Vorsers leren ons dat landen met meer arbeidsdiversiteit, ergo meer flexibiliteit, meer deeltijdse banen en soepelere regels voor weekend- en nachtwerk, beter presteren. Laten we toch luisteren naar Ive Marx die pleit voor flankerend beleid zoals activering, begeleiding en opleiding. Die pleit voor meer laagbetaalde en flexibele jobs als springplank voor wie nu uit de boot valt.
O tempora, o mores
Ik las eens dat de lichtzinnigheid van het kwaad erin bestaat om voorrang te geven aan het kortstondig plezier voor jezelf, bovenop de langetermijnbelangen tegenover wie je verplichtingen hebt. Ik mag hopen dat de Vivaldi-partijen de tijd van hun leven hebben, de toekomstige generaties laten ze alvast in de steek. Ten laatste in 2024 komen we te weten of de Vlaming de paars-groene koffie lust. In ieder geval zwart gepresenteerd, met een bitter nasmaak van de gemiste kansen. Uw dienaar kijkt alvast likkebaardend uit naar de State of the Union aanstaande dinsdag.
Mathieu Cockhuyt 