Vandaag herdenken we de dag waarop nazi-Duitsland capituleerde (8/05/1945). Anders dan de voorbije jaren is er nu opnieuw een oorlog gaande op Europees grondgebied.
Volgens de Spaanse filosoof José Ortega Y Gasset “overwint de toekomst het verleden door het in zich op te nemen”. Het belang van tradities en rituelen kan hierbij niet worden overschat.
Laat ons niet vergeten dat revolutionaire bewegingen altijd worden aangevoerd door dezelfde sentimenten. Elke bloederige ideologie met miljoenen doden op het geweten vertrok vanuit een progressief ideaal van de maakbare mens in de maakbare samenleving.
In Het verhaal van een Duitser beschrijft Sebastian Haffner hoe de nazis hun doel bereikten door de geleidelijke introductie van terreur. Volgens Haffner is het nazisme niet zozeer toe te schrijven aan de onbuigzame hardheid van een autoritaire samenleving, dan wel aan de inconsistentie en het aanpassingsvermogen van een karakterloze natie.
Het geeft dan ook een gelukkig gevoel als je in de massa opgaat en baadt in een brede, zachte en veilige stroom van vertrouwen en vertrouwelijkheid. Het gevoel dat je niet hoeft te beslissen over goed en kwaad, over het kwaad en het geringere kwaad, over het wezenlijke goede en het secundaire goede.
Voor de meeste jonge Duitsers, aldus historicus Götz Aly, betekende “het nationaalsocialisme niet dictatuur, censuur en onderdrukking. Ze beschouwden het nazisme als een vanzelfsprekende uitbreiding van de jeugdbeweging, van een programma tegen de veroudering van lichaam en geest (..) ze zagen zichzelf als de voorhoede van het ‘jonge volk’ en keken neer op de meer ervaren en sceptische oudere generaties die ze als ‘kerkhofbegroeiing’ bestempelden.”
(Foto van Winston Churchill. Ik mag er niet aan denken hoe anders de wereld er zonder hem zou hebben uitgezien).
Mathieu Cockhuyt 